Μετά το 2004 ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός προσπαθούσε διαρκώς να αποτινάξει τη «ρετσινιά» της Άκρας Δεξιάς –στην οποία όντως είχε στηριχτεί τα πρώτα χρόνια της δημιουργίας του– προβάλλοντας ένα υποτιθέμενο λαϊκό-πατριωτικό κράμα απόψεων, που υπερέβαινε τάχα τη διαίρεση μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς.
Γι’ αυτό τον λόγο, όλα του τα στελέχη, με μπροστάρη τον πρόεδρο του κόμματος, επεσήμαιναν διαρκώς το φιλο-λαϊκό προφίλ του κόμματος.
Ολο τον προηγούμενο καιρό, ο Γ. Καρατζαφέρης δεν κουραζόταν να δηλώνει: «Στα κοινωνικά θέματα είμαστε αριστεροί», ενώ διάνθιζε διαρκώς τον λόγο του με επιθέσεις φιλίας στο Κ.Κ.Ε., με επικλήσεις στον Τσε Γκεβάρα, τον Κάστρο και τον Τσάβες. Σε αυτά τα πλαίσια ο προερχόμενος από την Αριστερά Αλέξης Οικονόμου ορίστηκε εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος μετά τις εκλογές, ενώ πρόεδρος των Γυναικών έγινε ένα παλιό μέλος της ΚΝΕ.
Η «στροφή»
Τον τελευταίο καιρό, όλα αυτά μοιάζουν να ανήκουν οριστικά (;) στο παρελθόν. Πλέον οι βουλευτές του ΛΑΟΣ προτιμούν και πάλι να εμφανίζονται στη Βουλή ως ακραιφνείς στυλοβάτες της δεξιάς παράταξης και να υιοθετούν τη λογική της ελεύθερης αγοράς, εγκαταλείποντας την αντί-νεοφιλελεύθερη συνθηματολογία. Έτσι, για παράδειγμα, ο Ά. Γεωργιάδης κατά την κοινοβουλευτική συζήτηση για τη συνταγματική αναθεώρηση, και αφού πρώτα ετάχθη αναφανδόν υπέρ της αναθεώρησης των άρθρων 16 (για τα μη κρατικά πανεπιστήμια) και 24 (για τα δάση), θα στηλιτεύσει τη Νέα Δημοκρατία ότι «φοβάται να πει ότι είναι δεξιά», όντας ευρισκόμενη υπό την «ιδεολογική τρομοκρατία της Αριστεράς» (Βουλή, 06/05/2008).
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Κ. Βελόπουλος θα σημειώσει ότι, με την είσοδο της παράταξής του στη Βουλή, «ακούγεται μια διαφορετική φωνή, μια φωνή που μέχρι σήμερα η Νέα Δημοκρατία ήθελε, αλλά δεν μπορούσε να ορθώσει» (Βουλή, ό.π.). Σε ό,τι αφορά δε στην ουσία της συζήτησης, οι εκπρόσωποι του ΛΑΟΣ θα εμφανιστούν με επιχειρήματα τα οποία εντάσσονται παραδοσιακά στη φιλελεύθερη υπεράσπιση της αγοράς.
Ο Θ. Πλεύρης θα δηλώσει: «Εμείς θέλουμε να το λέμε ανοιχτά, εμείς λέμε ιδιωτικά πανεπιστήμια. Δεν υπάρχει πουθενά στην Ευρώπη συνταγματική απαγόρευση για ιδιωτικά πανεπιστήμια. Μπορεί να έρχεται η Αριστερά και να μας λέει ότι υπάρχουν χώρες όπου δεν υπάρχουν ιδιωτικά πανεπιστήμια, αλλά συνταγματική απαγόρευση δεν υπάρχει. Τι είναι η παιδεία; Είναι η παιδεία κρατικό μονοπώλιο; Όχι, δεν είναι κρατικό μονοπώλιο, όπως και η υγεία δεν είναι κρατικό μονοπώλιο. Είναι και κρατική ευθύνη, πρέπει να βρίσκεται στην κρατική εποπτεία. Έπαθε τίποτα η παιδεία, η δημόσια παιδεία, από τα ιδιωτικά σχολεία; Έπαθε τίποτα το σύστημα υγείας από τα ιδιωτικά νοσοκομεία;» (Βουλή 06/05/2008).
Τέλος, ο Μ. Βορίδης, ως άλλος Μ. Φρήντμαν, θα καταγγείλει την Κεντροαριστερά και την Αριστερά για «συντηρητισμό» (στην πραγματικότητα αν υπάρχει μια συντηρητική πολιτική, αυτή τη στιγμή προέρχεται από τις πτέρυγες της Κεντροαριστεράς και της Αριστεράς. Αυτή είναι η συντηρητική πολιτική» (Βουλή 07/05/2008).
Η στροφή του ΛΑΟΣ οφείλεται τόσο σε συγκυριακούς λόγους, που έχουν να κάνουν με το πώς εξελίσσεται στη χώρα μας το πολιτικό παιχνίδι κατά τους τελευταίους μήνες, όσο και σε βαθύτερους, που έχουν να κάνουν με τον χαρακτήρα και τη φυσιογνωμία της παράταξης. Σε ό,τι αφορά στο πρώτο, τρεις είναι οι κυριότεροι λόγοι που το αναγκάζουν να χαμηλώσει τους αντιπολιτευτικούς του τόνους:
1) Ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίστηκε την εξωτερική πολιτική ο Καραμανλής τόσο κατά το Βουκουρέστι, με το βέτο εναντίον της ΠΓΔΜ, όσο και στην περίπτωση των συμφωνιών με τον Πούτιν, αφαίρεσε κάθε δυνατότητα αντιπολίτευσης του ΛΑΟΣ με βάση τα εθνικά θέματα.
2) Το ΛΑΟΣ θεωρεί ιδιαίτερα αδύναμη τη Νέα Δημοκρατία στο εσωτερικό μέτωπο, και σπεύδει να την υποστηρίξει εμφανιζόμενο «βασιλικότερον του βασιλέως» σε ζητήματα νεοφιλελευθερισμού και μεταρρυθμίσεων, προσβλέποντας στη συγκρότηση ενός άτυπου μετώπου ενάντια σε όσους αντιδρούν σε αυτές. Μέσα από αυτό το μέτωπο, θεωρεί ότι μπορεί να διαμορφώσει μεσοπρόθεσμα τις προοπτικές για μια στενότερη συνεργασία και –γιατί όχι;– για μια κυβερνητική σύμπραξη σε περίπτωση που η ΝΔ δεν μπορέσει να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία μέσα στη Βουλή σε επικείμενες εκλογές.
3) Βλέπει από τις δημοσκοπήσεις να μειώνεται η διείσδυσή του σε ψηφοφόρους της Αριστεράς, οπότε θεωρεί πλέον άνευ αντικειμένου τα διακηρυκτικά ανοίγματα προς την Αριστερά.
Η συγκυρία
Βεβαίως, θα ήταν λάθος να αποδώσουμε στη συγκυρία και μόνο την στροφή του ΛΑΟΣ. Όλα τα κόμματα της Άκρας Δεξιάς στην Ευρώπη περνούν μια φάση όπου διακηρυκτικά ενσωματώνουν στον λόγο τους αιτήματα και θεματικές που μέχρι πρότινος ανήκαν προνομιακά στην Αριστερά και που αφορούν στην κοινωνική δικαιοσύνη ή το περιβάλλον. Όμως αυτή η τάση είναι πρόσκαιρη και εν πολλοίς τυχοδιωκτική, διότι σύντομα τα ακροδεξιά κόμματα αναδιπλώνονται στην παραδοσιακή τους ατζέντα (ξενοφοβία, ζητήματα ασφάλειας, καταστολής), ενώ ταυτόχρονα, επειδή η δεξιά στροφή στην Ευρώπη πολλαπλασιάζει τις προοπτικές να συμμετέχουν σε κυβερνήσεις συνασπισμού, εμφανίζονται ολοένα και περισσότερο δεκτικά ως προς την ελεύθερη αγορά, τις αναδιαρθρώσεις κ.ο.κ.
Αυτή τη στιγμή, ο «Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός» φαίνεται να διέρχεται από αυτή τη φάση. Οι ενδείξεις δε που συνηγορούν προς αυτή την κατεύθυνση δεν περιορίζονται μόνον στο τι λένε οι βουλευτές του στη Βουλή και τα κανάλια. Η στροφή γίνεται αισθητή και στα πλαίσια της ιδεολογικής συζήτησης που διεξάγεται στο εσωτερικό της παράταξης. Χαρακτηριστική υπήρξε η παρέμβαση του Χρίστου Χαρίτου.
Ο Φιλοαμερικανισμός
Ο Χαρίτος, σ’ ένα άρθρο του στο περιοδικό Patria («ΗΠΑ, Ρωσία και η θέση της Ελλάδος», Μάρτιος 2008), προσπαθώντας να απαντήσει στα σύγχρονα διλήμματα που θέτει η ανάδυση ενός πολυπολικού κόσμου στην ελληνική εξωτερική πολιτική, επιστρέφει στον σκληρό πυρήνα της ψυχροπολεμικής, φιλοαμερικανικής παράδοσης της εθνικοφροσύνης. Διατηρεί τις αποστάσεις του από την προσέγγιση με τους Ρώσους, στηλιτεύει τον ανέξοδο αντιαμερικανισμό της ελληνικής κοινωνίας και υποστηρίζει εν τέλει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να διατηρήσει προνομιακές σχέσεις με τις Η.Π.Α., ιδιαίτερα δε αν η εξωτερική πολιτική της υπερδύναμης συνεχίσει να επηρεάζεται από τις απόψεις και τις θέσεις της σκληρής, ρεπουμπλικανικής Δεξιάς. Στην προσπάθειά του δε να βρει ιστορικά ερείσματα στις απόψεις του, έφτασε στο σημείο να υποστηρίξει ότι οι Αμερικανοί έμειναν αμέτοχοι στην εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο το 1974 (!;!;!).
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Κάποιος θα πει ότι απλώς «οι μάσκες έπεσαν», υποστηρίζοντας πως οι εκπρόσωποι του ΛΑΟΣ λένε τώρα αυτά που πιστεύουν πραγματικά, εφησυχασμένοι από την εξασφάλιση της παρουσίας τους στη Βουλή. Βεβαίως, υφίσταται μια δόση αλήθειας σ’ αυτήν τη διαπίστωση.
Όμως, σημασία έχει το ότι σταδιακά το ΛΑΟΣ μετακινείται προς θέσεις σαφέστατα φιλο-παγκοσμιοποιητικές, συγκρατώντας από την παλιά του ρητορική μόνον ό,τι αφορά στην πολεμική του έναντι των μεταναστών και το αίτημα για ένα αυταρχικό κράτος, που θα αποκαθιστά διά της καταστολής τη διάχυτη στην ελληνική κοινωνία ανασφάλεια.
Τέλος, σε ό,τι αφορά στα εθνικά ζήτηματα, φαίνεται ότι ήταν πολύ εύκολο για τους εκπροσώπους του ΛΑΟΣ να καταγγέλλουν τους Αμερικανούς, σε μια εποχή όπου δεν διαφαινόνταν άμεσα μια εναλλακτική λύση στον ορίζοντα. Τώρα όμως, που ο πολυπολικός κόσμος είναι ήδη γεγονός –και που την έλευσή του διαπιστώνει ακόμα και ο Economist–, ορισμένοι ανάμεσά τους δείχνουν να αναδιπλώνονται σ’ έναν φιλο-αμερικανισμό, τόσο έντονο μάλιστα, που δεν επικαλούνται ούτε καν μια «ευρωατλαντική συμμαχία» για να διατηρήσουν τα προσχήματα, αλλά πηγαίνουν απευθείας στην «πηγή», τη ρεπουμπλικανική Δεξιά των ΗΠΑ. Εξάλλου, από παλιότερα είχαμε επισημάνει την «περίεργη» στάση του ΛΑΟΣ και του ίδιου του Καρατζαφέρη στο ζήτημα των υποκλοπών, όπου κάλυψε πλήρως τους Αμερικανούς, και την εξίσου περίεργη υποτονικότητά του στο Κυπριακό – τόσο στο Σχέδιο Ανάν, όσο και στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές.
Φαίνεται ότι η κρίση του δικομματισμού στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με τις εκλογικές επιτυχίες της Άκρας Δεξιάς στην Ευρώπη, έχουν ανοίξει τις ορέξεις του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού. Γι’ αυτό και σπεύδει να περάσει από την φανφαρώνικη αντιπολίτευση σε μια «δυναμική συμπολίτευση» με τη Νέα Δημοκρατία. Διότι, εν τέλει, φαίνεται πως το μόνο χαρακτηριστικό του ΛΑΟΣ που υπερβαίνει καθέτως, οριζοντίως και διαγωνίως τις διαιρετικές γραμμές του πολιτικού συστήματος, είναι ο τυχοδιωκτισμός των επιφανών εκπροσώπων του...
Γ.Ρακκάς